Günler Ne Zaman Uzayacak?

Ekinoks nedir? Gündönümü nedir? Ne zaman gerçekleşir? Günler ne zaman uzar? Geceler ne zaman Uzar?

Size bu satırları 2022 21 Aralık’tan yazıyorum. Son derece sıradan ve doğal bir sebepten ötürü de içim biraz kıpır kıpır. Çünkü 21 Aralık Ekinoksu işte tam da şu an. Evet kış başladı, evet dışarısı “el üşüten”, evet grip sezonu başlayalı çok oldu ve bir türlü geçmek bilmiyor… Ama n’apalım? Güzel ömrümüzde pandemi yaşamak da bize düşmedi mi? Öyleyse şimdi ufak mutluluklar vaktidir!

Her yılsonu yaklaşırken uzayan geceler yüzünden gerçek anlamda içim daralır. Tembel karakterim iyiden iyiye yayılma eğilimi gösterir. “Hava da karardı artık bu vakitten sonra iş de yapılmaz…” , ah sevgili iç sesim.

Yine de odaklanmamız gereken noktayı biliyorum. Gündüzleri geceler, baharları güzler güzel kılar. Ve dahi yaz günü serin rüzgarı, kış günü göz alıcı güneşi özleriz.

21 Aralık yaşadığımız yarım kürede Kış başlangıcıdır. Yani Kuzey Yarımküre için… Güney Yarımkürede ise Yaz başlıyor… 21 Aralık bizim gibi Kuzey Yarımkürede yaşayanlar için Kış Gündönümüdür. Güney Yarımküre için ise Yaz Gündönümü.

21 Haziran’da ise tam tersi yaşanıyor. Günler Kuzey Yarımkürede yeniden kısalmaya başlıyor, Güney Yarımkürede ise uzamaya… Güney’de Kış, Kuzey’de yaz başlangıcı.

İklimler insanları büyük ölçüde etkiliyor olsa da Gece – Gündüz uzunlukları da çok etkili bence. Bitkiler gündüz ve gece arasındaki süre farkı sayesinde hangi mevsimde olduklarını anlayabiliyorlar. Yani Aralık ayında evimizde hiç üşümeyen çiçekler de aslında kış mevsiminin geldiğini biliyorlar. Bizim karmaşık biyolojimiz kim bilir biz farkında olmadan ne gibi tepkiler veriyordur.

Bu tarihler arasında bir de gece ve gündüz sürelerinin eşitlendiği zamanlar var. Onlara da Ekinoks diyoruz. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde Ekinoks yaşanır ve gece ve gündüz süreleri eşittir.

Aslında canım size bunları bir görselle Yengeç dönencesi ve Oğlak Dönencesini de çizerek göstermeyi geçekten çok istedi. Ama şu anda fırsat bulamadığım için vikipedi’de kullanılan görseli size sunayım.

Çünkü Kış Gündönümü dediğimiz an, Güneş ışınlarının Oğlak Dönencesine dik açıyla geldiği andır. Ekvator Oğlak Dönencesi ve Yengeç Dönencesine eşit mesafededir. Ve bu iki paralel arasında Güneş ışınları bir noktaya yılda iki kez dik açıyla gelir. Son noktalar işte Yengeç Dönencesi ve Oğlak Dönencesi ismini verdiğimiz sınırlardır. Güneyde ve Kuzeyde bu sınırdan ötesine Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla vurmaz. E zaten kutuplar da bu yüzden çok soğuk.

Bu vesileyle ortaokul bilgilerimi tazelediğime göre, kendime kahve yapayım.