Marimo: Yosun Topu, Şans Topu nedir? Nasıl Bakılmalı?
Öyle güzel görünüyor ki… Marimo son dönemin oldukça popüler bitkilerinden biri aslında. Öyle güzel görünüyor ki, diye başladım çünkü sahip olmak istemek için başlı başına yeterli bir sebep bu. Oysa marimolar sahiplerine şans, aşk getirdiğine inanıldığı için bu kadar gözde. Hayatımıza nasıl girdiler, nereden geldiler? Hem bunu araştırıp hem de nasıl bakılır, inceleyeceğiz.
Marimo Nedir?
Marimolar nadir bitkiler olarak bilinse de ülkemizde artık ulaşılması son derece kolay. Özellikle butik botaniklerin en çok satanlarında karşınıza çıkması sizi şaşırtmasın.
Dünyada yalnız Japonya, İzlanda, İrlanda, İskoçya ve Estonya’daki sayılı birkaç gölde kendi kendine oluşuyor. Marimo’ya baktığınızda olağanüstü görünüşü yapaymış izlenimi verebilir ama tamamen bir yaradılış mucizesi. Onu nadir ve benzersiz kılan işte bu mükemmel görüntüsüdür. Marimo bildiğimiz anlamda bir bitki değil aslında yosun denilen alglerden oluşur. Suyun tatlı savurmaları bu alkleri bir kürecik haline getirir. Kadife gibi görüntüleri gerçekten iç açıcıdır. Bu görünüme kavuşmaları için de hiçbir insan müdahalesi gerekmez.
Ne bitki ne de hayvan olmayan algler kendi yiyeceklerini kendileri üreten sucul canlılardı. Bu algler fotosentez yaparlar.
Marimo 1800’lerin sonunda bir Japon botanikçi Takiya Kawakami tarfından isimlendirilmiş. “Mari” yani zıplayan top “mo” yani genel olarak suda büyüyen bitkileri kapsayan bir terim. Bu iki kelime bir araya gelmiş ve onlara marimo denmiş.
Marimo neden bu kadar popüler?
Marimo toplarının Japonya’da iyi şans getirdiklerine inanılır. Aynı zamanda aile yadigari olarak nesilden nesile aktarılır. Marimo’ların uzun bir ömrü olduğunu buradan anlayabiliriz. Bakımı kolay olan şans yosunu çocuklara da evcil hayvan olarak verilir.
Marimo canlı mıdır?
Marimo canlı bir bitki, daha doğrusu yosun. Bu yüzden suyu düzenli olarak değiştirilmeli. Genellikle haftada bir yeterli olmakla birlikte musluk suyu kullanmakta sakınca olmadığı düşünülüyor.
Çok yavaş büyüdükleri söyleniyor. Yılda 5 milimetre kadar. Eğer onları bölerseniz daha küçük marimo elde edersiniz. Onları paylaşabilir ya da daha çok şans yosunu sahibi olursunuz. Tabii sayı olarak fazla ama büyümeleri zaman alacaktır. 4 – 6 cm bir yosun topunun yaklaşık 8 – 15 yaşında olduğu düşünülürse ne kadar zaman alacağı daha iyi anlaşılır.
Marimo Bakımı Nasıl Olmalı?
Marimo sıcak sevmiyor. Esasen bulundukları göllerde su soğuktur. Bu yüzden 24 derecenin altında bulundurmak onun için en iyisidir. Musluk suyunda olmaları sakıncalı görünmüyor demiştik ama musluk suyunu 24 saat dinlendirmek en doğrusu olacaktır. Musluk suyu içtiğimiz sudan daha fazla mineral barındırdığı için doğru seçenek. Hatta eğer kenarlarında kahverengilik görülürse birazcık okyanus tuzu eklemek öneriliyor. Okyanus tuzunu bulmak ve doğrusunu bulmak ne kadar mümkündür bilemediğimden çok dikkatli olunması gerektiğini söylemeliyim.
Bazı kaynaklarda içme suyu kullanılması da önerilmiş. En mantıklısı denemek olacaktır. Ama kesinlikle musluk suyunu dinlendirmeden kullanmanızı önermem.
Eğer eviniz çok sıcaksa ve marimo için endişeleniyorsanız onu buzdolabına kaldırabilirsiniz.
Havaya ihtiyaçları yoktur. Bu yüzden marimo kapaklı bir cam kavanozda bakılabilir. En güzeli de akvaryumlarda yaşayabilmeleri. Yalnız şans yosununun mutlaka bir cam içinde bakılması en iyisidir.
Marimo yalnız yaşıyorsa yaklaşık 1 – 2 hafta aralıklarla suyunu yarı yarıya değiştirerek bakımına devam edebilirsiniz. Eğer akvaryumda yaşıyorsa ya da synı suda farklı bitkiler de varsa su değiştirme sıklığını artırmak gerekebilir. Bazı su canlıları marimo’yu yiyebilirler. Böylece muhtemelen yosun daha temiz kalacaktır. Ancak marimoyu temiz tutmak için su değişimi ve gerektiğinde onu biraz akan suda yıkamak ve bunu yaparken de birazcık sıkmak, avuç içinde yuvarlamak gerekir. Göl sularının gel-gitleri olmadığı için bu temizlik döngüsünde marimo biraz yardıma ihytiyaç duyuyor. Yuvarlama hareketi de onun şeklini koruyabilmesi için gerekli.
Şans yosunu bakarken onu yerleştirdiğiniz kavanoz ya da kap her ne ise içine yabancı madde koymamak gerekir. Suda çürüyebilecek dallar ya da belki dekoratif bir nesneden suya geçecek boyar maddeler marimo’ya zarar verebilir.
Marimo Güneş Işığı ister mi?
Şans yosunu göllerin dibinde oluşan alglerden meydana gelir. Yani çok fazla ışık gereksinimleri yoktur. Evin içindeki dolaylı ışık marimo için yeterli olacaktır.
Marimo İle İlgili birkaç not
- Eğer yosun topunuz suya batmıyorsa içinde hava kabarcıkları kalmıştır. Birkaç kez suyun içinde sıkıştırıp bırakırsanız su kabarcıklarının yerini su alır ve yosununuz batar.
- Marimo susuz yaşayamaz. Ama nemini kaybedinceye kadar hayatta kalır.
- Eğer su yosunu kahverengileşiyor ve hasta gibi görünüyorsa onu iyice yıkayın ve temiz suya alırken de içine küçük bir fiske tuz ekleyin. Garanti diyemeyiz ama denemeye değer.
- Marimonuzun yaşadığı suda kötü bir koku varsa işler yolunda gitmiyor demektir. Çünkü marimo hayattayken kötü bir koku yaymaz.
- Şans yosununun kendisi kadar bulunduğu ortamın da temizliği önemli. Bu yüzden kavanozunuzun kenarlarında yeşillenme, kaygan bir yapılanma varsa mutlaka temizleyin.
- Marimolar gübre istemezler.